Τεχνικά χαρακτηριστικά Φωτογραφίες Video
Σε μια αερομαχία 1956 στα στενά της Ταϊβάν ένα αμερικανικό αεροσκάφος F-I05 εκτόξευσε εναντίον κινεζικών MiG μερικούς πυραύλους ΑIΜ-9B Sidewinder, κάποιοι από τους οποίους κατέπεσαν σε κινεζικό έδαφος. Οι Κινέζοι έστειλαν έναν πύραυλο στη Μόσχα, όπου μελετήθηκε από τα σχεδιαστικά γραφεία OKB-134 ("Vympel") και N11-2. Εκεί διαπιστώθηκε ότι το αμερικανικό βλήμα ήταν υψηλότερης τεχνολογίας, ενώ ήταν απλό στην κατασκευή και εύκολο στη χρήση, σε αντίθεση με το αντίστοιχο σοβιετικό που και πιο πολύπλοκο ήταν και μικρότερη ωφέλιμη ζωή είχε.
Το σύστημα υπέρυθρης καθοδήγησης του Sidewinder υποστηριζόταν από ελεύθερους γυροσκοπικούς μηχανισμούς με μικρότερες διαστάσεις, συγκριτικά με ανάλογο σύστημα των Σοβιετικών, ενώ το σύστημα ελέγχου της πτήσης ήταν ασύγκριτα καλύτερο. Σε σχετική δήλωση του ο Genadii Sokolovskii (αργότερα επικεφαλής του σχεδιαστικού γραφείου OKB "Vympel") είπε: "Ο πύραυλος Sidewinder ήταν για μας πραγματικά ένα πανεπιστήμιο. Ήταν ένα μάθημα κατασκευής πυραύλων, το οποίο πλούτισε τις γνώσεις των μηχανολόγων μας πάνω στις μεθόδους κατασκευής νέων πυραύλων".
Το 1957 ο σοβιετικός πύραυλος "Sidewinder" με την κωδική ονομασία R-13 ήταν έτοιμος. Ο πύραυλος αυτός προερχόταν από το σχεδιαστικό γραφείο OKB-134. Για το σύστημα καθοδήγησης υπέρυθρων έγινε κρατικός διαγωνισμός μεταξύ (σχεδιαστικών γραφείων) - 1GS-59/NII-10 και TGS/CKB "Geofizika". To 1960 άρχισε και η παραγωγή του βλήματος με χαρακτηριστικό Κ-13 (R-3). Το σύστημα καθοδήγησης υπέρυθρων του βλήματος του έδινε δυνατότητα για βολή μόνο στο οπίσθιο ημισφαίριο του στόχου. Το 1961 μπήκε σε παραγωγή ο K13, ενώ το 1962 το ίδιο βλήμα με την ονομασία R-3S με υπέρυθρη κεφαλή καθοδήγησης τύπου TGS-13K όπλισε τα μαχητικά αεροσκάφη MiG-21F-13 και MiG-21PF. Σε σύγκριση με το βλήμα AIM-9B Sidewinder ο R-3S χρειαζόταν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τον "εγκλωβισμό" του στόχου (22 δευτερόλεπτα έναντι 11 δευτερολέπτων του AIM-9B). Η εμβέλεια του πυραύλου ήταν από ένα μέχρι οκτώ χλμ., και το ύψος εγκλωβισμού / προσβολής στόχου από 1.000 μ. μέχρι 20 χλμ.
Το 1961 εμφανίστηκε η έκδοση με χαρακτηριστικό R-3R μεγάλου ύψους με ημιενεργό ραντάρ, η οποία μπήκε σε παραγωγή το 1966 και όπλισε τα μαχητικά MiG-21MB και MiG-21bis. Ο πύραυλος μπορούσε να "εγκλωβίσει" στόχους σε ύψη μέχρι και 21 χλμ. Η εμβέλεια του ήταν από 300 μ. μέχρι 15 χλμ.
Στα τέλη της δεκαετίας του '60 το σχεδιαστικό γραφείο "Vympel" δρομολόγησε μια εξέλιξη του πύραυλου την Κ-13M (R-13M) με καινούργιο σύστημα καθοδήγησης. Το 1973 το βλήμα αξιολογήθηκε από την αεροπορία με καλά αποτελέσματα. Ο καινούργιος πύραυλος εφοδιάστηκε με βελτιωμένο αισθητήρα (υπέρυθρης ακτινοβολίας) και ενεργό ηλεκτρονικό πυροσωλήνα προσέγγισης αντί του παθητικού οπτικού και μεγαλύτερη πυροκεφαλή. Υπήρχε μία ακόμα έκδοση του πύραυλου R-13M1 με βελτιωμένα συστήματα ελέγχου (επανασχεδιασμένα πτερύγια που βελτίωσαν ακόμα πιο πολύ την ευελιξία και ισχυρότερο προωθητικό σύστημα). Το βλήμα R-13 χρησιμοποιήθηκε ευρέως στον πόλεμο του Βιετνάμ και από την αεροπορία της Αιγύπτου στον πόλεμο Γιομ Κιπούρ (1973). Όλες οι εκδόσεις του πυραύλου είχαν γνωρίσει μεγάλες εξαγωγικές επιτυχίες σε Βιετνάμ, Αίγυπτο, Συρία, Περού, Πολωνία, Ινδία, Ιράκ, Κίνα, Κούβα, Ρουμανία, Συρία, Λιβύη, Γιουγκοσλαβία, κ.ά. Κατασκευάστηκε με άδεια (Licence) στην Κίνα (ως PL-2, PL-3/5), στη Ρουμανία (ως A91) και στην Ινδία. Το 1980 τερματίστηκε οριστικά η παραγωγή του, ενώ οι εξαγωγές του βλήματος συνεχίζονταν μέχρι και το τέλος της δεκαετίας 80.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Αεροσκάφη-φορείς
|
MiG-19, MiG-21, MiG-23, MiG-27, Su-17, Su-22 και Yak-28
|
---|---|
Κατασκευαστής
|
Σχεδιαστικό γραφείο "Vympel"
|
Μήκος, m
|
|
R-3R
|
3,5
|
R-3S
|
2,83
|
Διάμετρος, mm
|
127
|
Βάρος, kg
|
|
R-3R
|
83
|
R-3S
|
90
|
Πυροσωλήνας
|
Οπτικός
|
Βάρος πυροκεφαλής, kg
|
11,3 high-explosive
|
Σύστημα καθοδήγησης
|
|
R-3 R
|
Υπέρυθρη (IR) ακτινοβολία
|
R-3S
|
Ημιενεργό ραντάρ
|
Μέγιστη εμβέλεια, km
|
|
R-3R
|
8
|
R-3S
|
3
|
Ταχύτητα σε mach
|
2,5
|