Φωτογραφίες από την προσωπική συλλογή του Χρήστου Φωτιάδη

 Τεχνικά χαρακτηριστικά      Φωτογραφίες      Video

An-71 πρωτότυπο - πειραματικό AWACS
Όνομα κατά NATO: Madcap 

Η πρόταση του σχεδιαστικού γραφείου Antonov ήταν η μετατροπή του δικινητήριου αεριωθούμενου αεροσκάφους Αn-72 σε αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (AEW&C) και η μετονομασία του σε Αn-71. Η πρόταση έγινε εύκολα αποδεκτή επειδή οι μετατροπές συνεπάγονταν μικρό κόστος, αλλά και επειδή παρουσίαζε υψηλή διαθεσιμότητα. Στη φάση της σχεδίασης δοκιμάστηκαν τρεις διαφορετικές θέσεις της κεραίας του ραντάρ, μόνον όμως οι δύο απ' αυτές έτυχαν σοβαρής αξιολόγησης. Στη μία περίπτωση η κεραία τοποθετήθηκε στη ράχη της ατράκτου και στην άλλη στην κορυφή του κατακόρυφου σταθερού, η οποία και προτιμήθηκε. Στο ουραίο πτέρωμα, όμως, χρειάστηκε να γίνουν αρκετές δομικές και αεροδυναμικές επεμβάσεις, προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα ευστάθειας από την ταλάντωση που παρουσιάζουν τα πηδάλια. Οι αεροδυναμικές τροποποιήσεις αφορούσαν τόσο στο κατακόρυφο σταθερό στο οποίο προσδόθηκε αρνητική γωνία βέλους, όσο και στο οριζόντιο (και στα πηδάλια ανόδου-καθόδου), στο οποίο δόθηκε μεγαλύτερη δίεδρη γωνία (θετική) και τοποθετήθηκε ψηλότερα κατά 50 εκ.
Επειδή το προωθητικό σύστημα με την αύξηση του βάρους δεν απέδιδε την ισχύ που χρειαζόταν με αποτέλεσμα η πτήση με ένα κινητήρα (περίπτωση κράτηση του άλλου) να γίνεται προβληματική έως επικίνδυνη, εκτός της αντικατάστασης των κινητήρων του Αn-72 με τους D-436K, προστέθηκε και ένας βοηθητικός ακόμη τύπου RD-36-A.

Το πράσινο φως για ν' αρχίσει η φάση της ανάπτυξης δόθηκε το 1984. Οι εργασίες άρχισαν ταυτόχρονα σε τρία αναπτυξιακά πρωτότυπα. Τα δύο πρώτα, θα χρησιμοποιούνταν για τις δοκιμές του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου και το τρίτο για να δοκιμαστεί η αντοχή του αεροσκάφους στις κοπώσεις και η συμπεριφορά κατά την πτήση. Ιδιαίτερη σημασία αποδόθηκε κατά τη μετατροπή του αεροσκάφους στην προστασία του πληρώματος από τη ραδιενέργεια.

Την ανάπτυξη του ραντάρ και του λοιπού ηλεκτρονικού εξοπλισμού ανέλαβαν τα σχεδιαστικά γραφεία ΚΜΖ και ΝΡΟ "Wega".
Τον Ιούνιο του 1985 το πρώτο αναπτυξιακό πρωτότυπο (χαρακτηριστικό 780151), ήταν έτοιμο με όλα τα συστήματα εγκατεστημένα εκτός του ραντάρ του οποίου οι δοκιμές στο δοκιμαστήριο δεν είχαν ολοκληρωθεί και συνεχίζονταν. Το αεροσκάφος αυτό πέταξε την πρώτη πτήση του στις 12 Ιουλίου 1985. Μέσα στο 1985 το Αn-71 είχε πετάξει 75 δοκιμαστικές πτήσεις και είχε συμπληρώσει 117 ώρες. Τον Φεβρουάριο του 1986 είχε παραδοθεί και το τρίτο αναπτυξιακό πρωτότυπο το οποίο και άρχισε τις δοκιμαστικές πτήσεις του τον ίδιο μήνα. Το πρόγραμμα δοκιμών ήταν αρκετά εκτεταμένο και αφορούσε φυσικά στον έλεγχο της λειτουργικότητας και στην επιβεβαίωση ότι το όλο σύστημα απέδιδε όπως προέβλεπαν οι προδιαγραφές και στον εντοπισμό τυχόν προβλημάτων. Οι δοκιμές με το ραντάρ του συστήματος AEW&C εγκατεστημένο άρχισαν τον Μάιο του 1986. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα από τα στοιχεία που περιελάμβανε το εν λόγω πρόγραμμα. Τέτοια ήταν: - Ο έλεγχος της συμπεριφοράς του αεροσκάφους σε μεγάλες ταχύτητες, στις μεταβολές του κέντρου βάρους, στην πτήση με διάφορες (και ακραίες) γωνίες προσβολής, στην απώλεια στήριξης, στους ελιγμούς με υψηλές θετικές και αρνητικές επιταχύνσεις (G's).

- Ο έλεγχος της λειτουργίας και της απόδοσης του προωθητικού συστήματος.
- Ο έλεγχος της λειτουργίας και των επιδόσεων του ραντάρ και των λοιπών ηλεκτρονικών συσκευών, καθώς και ο έλεγχος προς διαπίστωση τυχόν ηλεκτρονικών αλληλεπιδράσεων.

- Ο έλεγχος της αποδόσεως αεροσκάφους και ηλεκτρονικών συστημάτων σε λειτουργία υπό ακραίες καιρικές συνθήκες κ.ά.

Τα προβλήματα που ανέδειξαν οι δοκιμές ήταν σχετικά περιορισμένης έκτασης τα οποία και αποκαταστάθηκαν στη συνέχεια.

Στις απαιτήσεις που είχαν δοθεί στα σχεδιαστικά γραφεία, περιλαμβάνονταν ακόμη. Η πρόβλεψη ικανότητας για εκτέλεση και άλλων λειτουργιών (πέραν της έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου), όπως για παράδειγμα, η παροχή έλεγχου εναέριας κυκλοφορίας, η εκτέλεση επιστημονικών ερευνών και άλλων μη στρατιωτικού χαρακτήρα λειτουργιών. - Ο περιορισμός των απαιτήσεων σε υποστήριξη έτσι ώστε το αεροσκάφος να μπορεί να επιχειρεί από άλλες βάσεις πλην της μητρικής για διάστημα μέχρι και 30 ημερών.
Το πρόγραμμα των δοκιμών με τα δύο αναπτυξιακά πρωτότυπα που τελικά αποδόθηκαν, (το δεύτερο δεν κατασκευάστηκε), συνεχίστηκε μέχρι το 1990. Ο απολογισμός ήταν 387 πτήσεις (650 ώρες).

Ωστόσο το σύστημα μπορεί να αναδείχθηκε από τις δοκιμές ως ένα επιτυχημένο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου, το μέλλον του όμως εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο. Η έλλειψη οικονομικών πόρων από ρωσικής πλευράς και η μη εκδήλωση ενδιαφέροντος για την αγορά του από τρίτους δεν άνοιξαν μέχρι σήμερα, παρά την παρέλευση πέντε ετών, τη γραμμή για την παραγωγή επιχειρησιακών συστημάτων.
Η κρατούσα, πάντως, άποψη είναι ότι πρόκειται για ένα σύστημα προηγμένης τεχνολογίας και πολύ ικανοποιητικών επιδόσεων κυρίως από άποψη ηλεκτρονικών.

ΣΧΕΔΙΟ ΤΡΙΩΝ ΟΨΕΩΝ

 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ An-71

VIDEO