Φωτογραφία από την προσωπική συλλογή του Κωνσταντίνου Πανιτσίδη

 Τεχνικά χαρακτηριστικά      Φωτογραφίες      Video

Η ανάπτυξη των πρώτων συστημάτων ραντάρ για μαχητικά αεροσκάφη από τους Σοβιετικούς τοποθετείται προς το τέλος της δεκαετίας του '40. Η πρώτη αυτή γενιά των ραντάρ βασιζόταν στις ηλεκτρονικές καθοδικές λυχνίες, εξασφαλίζοντας την αναχαίτιση εναέριων στόχων σε μικρές, όμως, αποστάσεις.
Το πρώτο ραντάρ, το "Izumrud", προερχόταν από το σχεδιαστικό γραφείο NII-17 του V.V. Tihomirova. 

Η ΠΡΩΤΗ ΓΕΝΙΑ

Το ραντάρ "Izumrud" εξόπλιζε αεροσκάφη όπως τα MiG-15 και τα MiG-17. Ο κύριος ρόλος του ραντάρ ήταν η ανίχνευση και παρακολούθηση εναέριων στόχων και η παροχή πληροφοριών για τον έλεγχο της βολής των όπλων (στη συγκεκριμένη περίπτωση τα πυροβόλα). Το ραντάρ μπορούσε να εκτελεί κατ' επιλογή του πιλότου δύο βασικές λειτουργίες (διέθετε δύο κεραίες), είτε την αποκάλυψη είτε την παρακολούθηση των στόχων. (Ο πιλότος επέλεγε χειροκίνητα μέσα από το κόκπιτ την κατάσταση που επιθυμούσε). Η εμβέλεια για αποκάλυψη στόχου μεγέθους Tu-4 (αντίστοιχου του αμερικανικού Β-29) έφθανε τα 15 χλμ. περίπου.

Υπήρχε και μια εξέλιξη του ραντάρ "Izumrud" που μετονομάστηκε "lzumrud-2". Προοριζόταν κυρίως για τα αεροσκάφη τύπου MiG-17PF και είχε μια κεραία αντί των δύο του "Izumrud" με δυνατότητα να παρακολουθεί εναέριους στόχους και να τους εγκλωβίζει.Η εμβέλεια σάρωσης του ραντάρ διπλασιάστηκε σε σχέση με το αρχικό "Izumrud".

Αυτό οφειλόταν στην αύξηση της διαμέτρου της και κατά συνέπεια στη μεγαλύτερη ισχύ εκπομπής. Μια άλλη έκδοση αποτέλεσε το "lzumrud-5" που ήταν εγκατεστημένο σε αεροσκάφη MiG-17PF και προοριζόταν για αναχαίτιση εχθρικών αεροσκαφών σε συνεργασία με πυραύλους αέρος-αέρος τύπου Κ-5.Παράλληλα, στο γραφείο του NII-17 αναπτύσσονταν και άλλοι τύποι ραντάρ για τα αεροσκάφη τύπου "Yak" και "Su". Η ανάπτυξη του ραντάρ Sokol προοριζόταν για το Yak-25 και η μετέπειτα εξέλιξη του Sokol σε Orel για τα αεροσκάφη Su-11. Τα ραντάρ αυτά είχαν πολύ μεγάλες κεραίες με μεγάλη ισχύ εκπομπής και παρείχαν τη δυνατότητα αποκάλυψης στόχου μεγέθους Tu-4 σε μια απόσταση της τάξης των 35 με 40 χλμ. 

To Sokol συνεργαζόταν πλήρως με το σύστημα έλεγχου πυρός του αεροσκάφους και αναλάμβανε την κατεύθυνση των όπλων (στη συγκεκριμένη περίπτωση των πυραύλων αέρος-αέρος τύπου Κ-40T υπέρυθρης λειτουργίας και K-40R ημιενεργού καθοδήγησης). Η βελτιωμένη έκδοση Orel τοποθετήθηκε στα αεροσκάφη τύπου Yak-25 και Su-15.