PAK DA (Perspektivny Aviacionny Komplex Dalnoy Aviacii)

Το T-4MS το οποίο εξελίχθηκε στης αρχές τις δεκαετίας του 1970, από την Sukhoi.
-

Σε αριθμούς  Με φακό  Video

Το πρόγραμμα του νέου στρατηγικού βομβαρδιστικού PAK DA (Perspektivnyy aviatsionnyy kompleks dal'ney aviatsii).


Το πρόγραμμα του νέου στρατηγικού βομβαρδιστικού PAK DA (Perspektivnyy aviatsionnyy kompleks dal'ney aviatsii) © Konstantinos Panitsidis

Σύμφωνα με την Rospatent (Οργανισμός βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Ρωσίας), έχει καταχωρηθεί στις 18/08/2021 αρχική αίτηση καταχώρησης, το όποιο δημοσιεύτηκε στις 16/03/2022, από την PAO Tupolev με τίτλο “Αεραγωγός προωθητικού συστήματος”. Παρουσίασε και ένα σχεδιάγραμμα/σχέδιο ίσος του PAKDA, με μορφή ιπτάμενης πτέρυγας.

Απ' ότι φαίνεται, ενδέχεται να είναι εξοπλισμένο με δυο κινητήρες NΚ-32 με ακροφύσια τραπεζοείδης σχεδίασης. Το πλήρωμα του θα είναι τετραμηλές. Το εκπέτασμα πτέρυγας είναι 54,00 m το μήκος 21,00 m και το μέγιστο βάρος απογείωσης 145.300 kg.

 

Συμβατική σχεδίαση © Konstantinos Panitsidis
Συμβατική σχεδίαση.


Ως βασικό βομβαρδιστικό μακράς εμβέλειας, για την περίοδο μετά το 2025, εξετάζεται ένα σχέδιο υποηχητικού σκάφους σχήματος "ιπτάμενης πτέρυγας", με βάση το σχέδιο του Tu-202, ενός ανθυποβρυχιακού σκάφους του '80, που δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

 

Σχεδίαση με τους κινητήρες σε πυλώνες © Konstantinos Panitsidis
Σχεδίαση με τους κινητήρες σε πυλώνες.

 

Πιθανός κινητήρας θα είναι ο PD-30 (2 μάλλον) με μέγιστη ώση 29.500 kgf. Ο λόγος ώσης/βάρους ενός τέτοιου σκάφους είναι περίπου 0,25 κάτι που σημαίνει πως το μέγιστο βάρος του σκάφους θα είναι στα 236.000 kg περίπου.

Θα πρέπει να διαθέτει μία αποθήκη οπλισμού βομβών/πυραύλων με διαστάσεις 8,75x2,5x2,5 μ., ώστε να μπορεί να μεταφέρει κυλινδρικό περιστρεφόμενο σύστημα με δυνατότητα μεταφοράς και εκτόξευσης μέχρι 6 πυραύλων τύπου Kh-101/102 ή Kh-555.
 

 

Προωθητικό σύστημα υλοποίηση και τα προβλήματα.
Ελικοστροβιλοανεμιστήρας Nk-93 © Konstantinos Panitsidis
Για την δημιουργία ενός, εξαρχής, νέου κινητήρα θα απαιτούσε πολύ χρόνο και τεράστιες επενδύσεις. Ως εκ τούτου, βάση των ήδη υπαρχόντων κινητήρων όπως του ΝΚ-32 και του πολλά υποσχόμενου, ή κατά άλλους αποτυχημένου, NK-93 θα εκσυγχρονιστούν και θα αναβαθμιστούν με την χρήση νέων τεχνολογιών.
Στροβιλοανεμιστήρας διπλής ροής D-18T © Konstantinos Panitsidis
 Ο πιο ισχυρός κινητήρας διπλής ροής μετά Σοβιετικής εποχής είναι ο D-18T των 23,4 tn ώσης. Η Ρωσία προς το παρόν δεν διαθέτει κάτι ανάλογο αν και οι απαιτήσεις είναι μεγάλες. 

 

Συμβατική σχεδίαση © Konstantinos Panitsidis
Σχεδίαση με τους κινητήρες σε πυλώνες © Konstantinos Panitsidis
 Στο οπλικό φορτίο του PAKDA περιλαμβάνονται τα περισσότερα όπλα του ρωσικού οπλοστασίου. 

 

 



Από την ίδρυση της Στρατηγικής Αεροπορίας, η ηγεσία της ανέκαθεν αναζητούσε πρωτοποριακά βαρέως τύπου βομβαρδιστικά, με υπερηχητικές ταχύτητες, ακόμη και πυρηνοκίνητα ή τεχνολογίας stealth. Όλες αυτές οι καινοτομίες, εάν τελικά εφαρμόζονταν, θα καθιστούσαν τη Στρατηγική Αεροπορία μια πρωτοπόρο υπερδύναμη. Οι έρευνες για προηγμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά τη μεταπολεμική περίοδο ήταν πραγματικά εντυπωσιακές. Με την ένταξη των βομβαρδιστικών μέσης εμβέλειας Tu-16 Badger-A σε υπηρεσία το 1954, οι επιδόσεις των βομβαρδιστικών έφτασαν σε εντυπωσιακά ύψη για την εποχή τους.

Η μέγιστη ταχύτητά τους ήταν 1.050 km/h, η εμβέλεια ανερχόταν σε 7.800 km, η μέγιστη οροφή στα 15 km, ενώ το οπλικό φορτίο έφτανε τα 9.000 kg. Το 1956 εντάσσεται στο δυναμικό της Στρατηγικής Αεροπορίας το διηπειρωτικό βομβαρδιστικό Tu-95. Στην πλατφόρμα του Tu-95 πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό της Στρατηγικής Αεροπορίας την περίοδο 1950 έως 1960, δοκιμές για την εγκατάσταση ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στο αεροσκάφος, ώστε τα αεροσκάφη της DA να αποκτούσαν παγκόσμια ακτίνα δράσης. Οι πτητικές δοκιμές του πυρηνοκίνητου βομβαρδιστικού Tu-95LAL (ιπτάμενο εργαστήριο) έλαβαν χώρα το 1961 και συνολικά πραγματοποιήθηκαν 35 πτήσεις. Το πρόγραμμα δεν προχώρησε άλλο καθώς οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν τόσο οι Σοβιετικοί όσο και οι Αμερικανοί, με το αντίστοιχο πρόγραμμα σε αεροσκάφος Β-36 Peacemaker, ήταν αρκετές και οι υπάρχουσες τότε τεχνολογίες καθόλου ώριμες, αλλά κυρίως, επίφοβες για τους ίδιους τους χρήστες τους.

Η εξέλιξη από την Sukhoi του τριηχητικού βομβαρδιστικού Τ-4 (ή Su-100) ήταν ακόμη μια προσπάθεια για τη δημιουργία ενός προηγμένου βομβαρδιστικού και ειδικότερα ήταν απάντηση στο αμερικανικό ΧΒ-70 Valkyrie, που εκείνη την εποχή φάνταζε ως μια νέα αναδυόμενη απειλή από το αντίπαλο στρατόπεδο. Το Τ-4, όπως και το ΧΒ-70, δεν προχώρησε. Το πρώτο όμως χρησίμευσε σαν πιλοτικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη του Τυ-160. Παράλληλα, εμφανίστηκαν και κάποια άλλα σχέδια για την ανάπτυξη νέων βομβαρδιστικών. Έτσι το 1983 τα σχεδιαστικά γραφεία Tupolev και Sukhoi συμμετείχαν στον διαγωνισμό για τη σχεδίαση ενός νέου βομβαρδιστικού μέσης εμβέλειας, για την αντικατάσταση του Tu-22M3. Η πρόταση της Sukhoi αφορούσε το Τ-60, ένα βομβαρδιστικό υπερηχητικό με πτέρυγα μεταβλητής γεωμετρίας, επίπεδη άτρακτο και ακροφύσια μεταβλητής ώσης. Το 1988 το γραφείο Mikoyan συνέχιζε τις μελέτες του για ένα υπερηχητικό αεροσκάφος με την ονομασία Type 301.
 

 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι Ρώσοι δεν θα ακολουθήσουν την σχεδίαση «ιπταμένης πτέρυγας», άλλα το σκάφος θα φέρει ριζοσπαστική σχεδίαση και αφορά την κατασκευή ενός βομβαρδιστικού αεροσκάφους προς αντικατάσταση των Tu-160 και Tu-22M3.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι Ρώσοι δεν θα ακολουθήσουν την σχεδίαση «ιπταμένης πτέρυγας», άλλα το σκάφος θα φέρει ριζοσπαστική σχεδίαση και αφορά την κατασκευή ενός βομβαρδιστικού αεροσκάφους προς αντικατάσταση των Tu-160 και Tu-22M3.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι Ρώσοι δεν θα ακολουθήσουν την σχεδίαση «ιπταμένης πτέρυγας», άλλα το σκάφος θα φέρει ριζοσπαστική σχεδίαση και αφορά την κατασκευή ενός βομβαρδιστικού αεροσκάφους προς αντικατάσταση των Tu-160 και Tu-22M3. 

 

Τα περισσότερα όμως αυτών παρέμειναν απλώς σχέδια και μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, όλα αυτά τα προγράμματα είχαν θεωρητική παρά πρακτική ύπαρξη. Χρειάστηκε πάνω από μια 15ετία για να μπορέσει η DA να αναγνωριστεί ξανά ως μάχιμη και αποτρεπτική δύναμη. Με την ενεργοποίηση της 37ης Στρατιάς το 1998, ξεκίνησαν αμέσως οι εν υπνώσει έρευνες για την ανάπτυξη ενός νέου στρατηγικού βομβαρδιστικού που θα αντικαθιστούσε τα Su-22M2 και Τu-160, και το οποίο θα έφερε φυσικά κάποια χαρακτηριστικά stealth ή στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα ήταν ένα αεροσκάφος stealth. Έτσι, στις αρχές του 2000, οι ειδικοί της Αεροπορίας άρχισαν τις διαδικασίες της αξιολόγησης των προτάσεων του διαγωνισμού για την κατασκευή του νέου σύγχρονου όπλου στρατηγικής επίθεσης (πρόγραμμα ΡΑΚ DA). Αυτό έγινε γνωστό με ανακοίνωση του γενικού επιτελείου Αεροπορίας. Σε αυτόν το διαγωνισμό έλαβαν μέρος αρκετά σχεδιαστικά γραφεία και μεταξύ τους φυσικά το γραφείο Tupolev το οποίο συγκέντρωνε και τη μεγαλύτερη πείρα στα στρατηγικά βομβαρδιστικά.

Το πρόγραμμα πάντως
ΡΑΚ DA εξακολουθεί και παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν το νέο βομβαρδιστικό της Ρωσίας βρίσκεται σε κάποιο στάδιο εξέλιξης παρά μόνο από αυτές που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από τα ρωσικά ΜΜΕ αλλά ακόμη και αυτές κινούνται στο στάδιο των απλών εικασιών. Έτσι σε ντοκιμαντέρ της ρωσικής τηλεόρασης " Αεροσκάφη 5ης γενιάς" υπήρξε νύξη για την ανάπτυξη ενός στρατηγικού βομβαρδιστικού μεγάλων αποστάσεων προς αντικατάσταση των Tu-160, Tu-95MS και Τu-22 Μ3. Σύμφωνα πάντα με το ντοκιμαντέρ, πρόκειται για ένα βαρύ βομβαρδιστικό, σχήματος «ιπτάμενης πτέρυγας», μεγάλο λόγο διατάματος πτέρυγας που θυμίζει έντονα το Β-2. Δεν είναι γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες ή σε ποιο στάδιο βρίσκεται το πρόγραμμα. Σύμφωνα με τις τελευταίες δηλώσεις του πρωθυπουργού Putin, αυτή την περίοδο η Ρωσία αναπτύσσει ένα καινούργιο στρατηγικό βομβαρδιστικό στα πλαίσιο του προγράμματος PAK DA.

Πιθανώς το σκάφος αυτό θα βασιστεί σε αρκετά σημεία του «Blackjack» αν και θα φέρει σχεδίαση τεχνολογίας Stealth. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι Ρώσοι δεν θα ακολουθήσουν την σχεδίαση «ιπταμένης πτέρυγας», άλλα το σκάφος θα φέρει ριζοσπαστική σχεδίαση. Στην αρχική τουλάχιστον φάση θα εξοπλίζεται με δυο κινητήρες με ακροφύσια μεταβλητής κατεύθυνσης ώσης σε συνδυασμό με πτέρυγα μεταβλητής γωνίας για αυξημένη ευελιξία. Το μέγιστο βάρος απογείωσης υπολογίζεται στους 125 τόννους, ενώ οι ταχύτητες που θα αναπτύσσει είναι της τάξης των 2.200 km/h, και ο λόγος προς βάρος είναι περίπου 0,5. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά ουσιαστικά πρόκειται για ένα δικινητήριο Α/φος με μέγιστη ώση του κινητήρα στα 31.000 κιλά έκαστος. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η Ρωσική βιομηχανία δεν διαθέτει κινητήρα με παρόμοια ώση, και μάλλον το σκάφος θα φέρει τέσσερις κινητήρες (σ.σ. 117S με μέγιστη ώση 15.500 κιλών έκαστος), και θα προέρχονται από το πρόγραμμα PAK FA μειώνοντας έτσι σημαντικά το χρόνο της αποκτήσής τους και το κόστος του κινητήρα. Το Α/φος μπορεί να μεταφέρει έως 24.000 οπλικού φορτίου με εμβέλεια 12-15.000 km ενώ να καύσιμα του ανέρχονται σε 50.000 kg. 

Το Α/φος θα ενσωματώνει προηγμένη τεχνολογία συμπεριλαμβανομένου ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου πτήσης, πυρός κ.α. Σύμφωνα με τους ειδικούς, για την εξέλιξη ενός καινούργιου οπλικού συστήματος απαιτούνται περίπου 5-8 χρόνια, οπότε η πρώτη πτήση του βομβαρδιστικού δεν αναμένεται πριν το 2025-27.
 

 

T-4MS: Η πρόταση της Tupolev για ένα υπερηχητικό στρατηγικό βομβαρδιστικό, αν και η μορφή του παραμένει άγνωστη, πιθανολογήται οτι θα είναι ανάλογη της Sukhoi.
T-4MS: Η πρόταση της Tupolev για ένα υπερηχητικό στρατηγικό βομβαρδιστικό, αν και η μορφή του παραμένει άγνωστη, πιθανολογήται οτι θα είναι ανάλογη της Sukhoi.

 

Η δεύτερη πληροφορία από ρωσικά ΜΜΕ και πάλι, αφορά την ανάπτυξη ενός στρατηγικού βομβαρδιστικού με τεχνολογία πλάσματος, η οποία βγαίνει από τη δήλωση Ρώσου αξιωματούχου. Ο Ρώσος όμως αυτός αξιωματούχος, δεν ήταν ο οποιοσδήποτε, αλλά ο υποπτέραρχος Anatoliy Zhihareva, διοικητής της 37ης Αεροπορικής Στρατιάς. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, το νέο βομβαρδιστικό που αναπτύσσεται, πρόκειται να είναι το πιο τεχνολογικά πρωτοποριακό αεροσκάφος στον κόσμο!

Το αεροσκάφος θα μπορεί να απογειώνεται και να προσγειώνεται από πρόχειρα αεροδρόμια, να μεταφέρει οπλικά συστήματα μεγάλης ακριβείας, να διαπερνά τα υπάρχοντα συστήματα αεράμυνας, να εκτελεί διάφορες αποστολές με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες και, τέλος, θα φέρει σχεδίαση stealth τεχνολογίας πλάσματος. Πιθανώς το σκάφος θα φέρει δυο κινητήρες υγρών καυσίμων για την επιτάχυνση και τη δημιουργία της ασπίδας πλάσματος γύρω από το σκάφος, η οποία συμβαίνει κατά τη μετάβαση στις υψηλές υπερηχητικές ταχύτητες (4.000-5.000 m/s), και ένα κινητήρα ramjet.

Η ασπίδα πλάσματος κάνει τα αεροσκάφη σχεδόν αόρατα στα ραντάρ με πολύ καλύτερες πιθανότητες απόκρυψης από τις υπόλοιπες «συμβατικές» τεχνολογίες Stealth. Σχεδόν όλα τα προγράμματα που αφορούν το βομβαρδιστικό αεροσκάφος 5ης γενιάς παραμένουν σε εκκρεμότητα και ανακοινώθηκε ότι το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα.

 

Στο οπλικό φορτίο του PAKDA περιλαμβάνονται τα περισσότερα όπλα του ρωσικού οπλοστασίου, όπως και:

Kh-555 (X-555) © Konstantinos Panitsidis
Βελτιωμένη έκδοση του Kh-555 με χαμηλή «υπογραφή» ραντάρ«stealth» και εκσυγχρονισμένα ναυτιλιακά συστήματα με εμβέλεια μέχρι 5.000 km. Τον Οκτώβριο του 1999 δοκιμάστηκε για πρώτη φορά.
Kh-101 (X-101) © Konstantinos Panitsidis
Το μέγιστο βάρος του πυραύλου είναι 2.200-2.400 kg, ενώ το βάρος της πυροκεφαλής 400 kg. Η εμβέλεια εκτιμάται από 5.000 έως και 5.500 km, ενώ επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα έως 270 m/s. Το βλήμα έχει σχεδιαστεί με τεχνολογίες Stealth όπως μαρτυρεί η αρκετά μικρή RCS=0,01 m2 με ακρίβεια βολής (CEP-m.) 12-20 m.





Σχέδιο τριών όψεων

T-4MS © Konstantinos Panitsidis





Τεχνικά χαρακτηριστικά

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ OKB Sukhoi
ΧΩΡΑ Ρωσία
ΤΥΠΟΣ
Στρατηγικό βομβαρδιστικό
ΠΛΗΡΩΜΑ 3, άτομα
ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Τέσσερις  στροβιλοκινητήρες διπλής ροής με μετάκαυση τύπου RD-36-41 (ΝΚ-101)
Μέγιστη ώση, kgf 4x16.000 (4x20.000)
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ  
Μήκος, m
41,7 (42,2)
Ύψος, m
8
Εκπέτασμα πτέρυγας
14,14 m
- με γωνία βέλους 30 μοιρών
40,8
Επιφάνεια πτέρυγας, m2 (γωνία βέλους 30 μοιρών)
97,5
ΒΑΡΗ  
Μέγιστο βάρος απογείωσης, kg 170.000
Κανονικό βάρος απογείωσης, kg 90.000
Βάρος κενό, kg 45.000
Εσωτερικά μεταφερόμενα καύσιμα, kg -
Βάρος οπλικού φορτίου, kg -
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ  
Μέγιστη ταχύτητα, km/h 3.200
Μέγιστη σε χαμηλό ύψος, km/h 1.100
Ταχύτητα ταξιδιού, km/h -
Επιχειρησιακή οροφή, m 24.000
Μέγιστη εμβέλεια με ταχύτητα ταξιδιού με κανονικό οπλικό φορτίο χωρίς τον εναέριο ανεφοδιασμό καυσίμων, km:
 
- με ταχύτητα 900 χλμ./ώρα
11.000 / 14.000
- με ταχύτητα 3.000 χλμ./ώρα
7.500 / 9.000
Διαδρομή απογείωσης, m
1.350 / 1.100
Διαδρομή προσγείωσης, m
950
Ακτίνα δράσης, km -
Όρια φόρτισης, g -
ΟΠΛΙΣΜΟΣ
Μπορεί να φέρει πύραυλους αέρος-εδάφους 2-4xkh-45, 24xKh-2000.