Φωτογραφίες από την προσωπική συλλογή του Κωνσταντίνου Πανιτσίδη

 Τεχνικά χαρακτηριστικά      Φωτογραφίες      Video

Η ανάπτυξη του Ε/Π αυτού αρχίζει τα μέσα της δεκαετίας του 76 με το πρώτο πρωτότυπο να απογειώνεται το 1982.  Πρόκειται για ένα μονοθεσιο, δικινητήριο μαχητικό Ε/Π πολλαπλού ρόλου και εξοπλισμένο με κινητήρες TV3-117VMA  των 2200 ίππων έκαστος. Το ελικόπτερο φέρει διπλό ομοαξονικό αντιπεριστρεφόμενο δίδυμο στροφείο που αποτελεί παράδοση όλων των σχεδίων της Καμόφ. Το 1999 εντάχθηκε στην πολεμική αεροπορία Στρατού της Ρωσίας.

Το Ka-50 στην Τσετσενία

Στην Τσετσενία δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το πιο σύγχρονο οπλικό σύστημα του ρωσικού οπλοστασίου, το ελικόπτερο Κa-50. Ζεύγος από Κa-50 πραγματοποίησε μια πτήση μεταφοράς από τη Ρωσία προς τα αεροδρόμια της Τσετσενίας με την προσθήκη των εξωτερικών δεξαμενών και την εκτέλεση τριών ενδιάμεσων προσγειώσεων. Το ζεύγος των Κa-50 συνόδευε το μεταφορικό-πολεμικό ελικόπτερο τύπου Κa-29, τροποποιημένο ειδικά για αυτήν την αποστολή. Τα δύο αυτά ελικόπτερα έφεραν το ηλεκτρο-οπτικό σύστημα I-251 V «Shkval-V», (μετατροπή του αρχικού συστήματος που έφερε το Su-25Τ, όπως εμφανίστηκε το 1995 τοποθετημένο στο Su-25ΤΜ/Su-39), που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό, την πρόσκτηση και την παρακολούθηση του στόχου, καθώς και την κατεύθυνση των όπλων.

Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός περιελάμβανε, μεταξύ των άλλων, ΤV camera και καταδείκτη Laser, τοποθετημένο στο ρύγχος, ενώ στο κοκπιτ είχε τοποθετηθεί μια οθόνη πολλαπλών ενδείξεων και επιπλέον εξοπλισμός έλεγχου και διαχείρισης του οπλικού φορτίου ενώ σε ειδικό διαμέρισμα είχαν τοποθετηθεί συσκευές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς του Κa-50. Το Ka-29 που έλαβε μέρος σ' αυτήν την αποστολή, και αυτό με την σειρά του εφοδιάστηκε με θερμοβολίδες παραπλάνησης, που όμως αποδείχθηκαν όχι και τόσο αποτελεσματικές εξαιτίας της κακής επιλογής του σημείου τοποθέτησης τους.

Τα Κa-50 εκτελούσαν αποστολές περιπολίας, υποστήριξης μαχόμενων στο έδαφος, κυρίως όμως αποστολές επιθετικής αναγνώρισης. Όλες οι πτήσεις πραγματοποιούνταν κατά ζεύγη, και πολύ συχνά με τον «επικεφαλής» της ομάδας το Κa-29 για την καθοδήγηση προς το στόχο. Με την εμφάνιση του το Κa-50 στον πόλεμο της Τσετσενίας, έδειξε τις δυνατότητές του στις επιχειρήσεις κατά των ανταρτών.


Συνοπτική τεχνική περιγραφή

Ka-50. Πρόκειται για ένα δικινητήριο, μονοθέσιο ελικόπτερο με διπλό ομοαξονικό αντιπεριστρεφόμενο στροφείο το όποιο διαθέτει τρίκυκλο σύστημα προσγείωσης με σκέλη που ανασύρονται προς τα πίσω. Για να μειωθεί το βάρος του Ε/Π χρησιμοποιήθηκε η εκτεταμένη χρήση ενισχυμένων συνθετικών υλικών (organoplasty, organo coal-plastik "black-reinforced plastic" και organo glass-fiber material) σ' όλη την δομή που το βάρος τους  φθάνει σε ποσοστό 36% του βάρους του Ε/Π. Όλα τα δομικά σημεία (της ατράκτου, της πτέρυγας, οι δοκοί και η ουραία δοκός, τα στροφεία και αλλά δομικά σημεία) είναι ενισχυμένα με τριπλή στρώση με κυψελοειδές υλικό πληρώσεως πάνω σε μεταλλική δομή.

'Ατρακτος

Η βάση του δομικού σκελετού του Ε/Π είναι μια διαμήκης κιβωτοειδής κατασκευή και τεχνολογικά αποτελείται από τρία τμήματα το εμπρόσθιο τμήμα, οπίσθιο και το ουραίο τμήμα. Η δομή του σκελετού απαρτίζεται από ενισχυμένα πλαίσια, την κύρια δοκό πτέρυγας, τις δοκίδες επικαλύψεως, με ενισχύση στα ανοίγματα.     
Στο μπροστινό μέρος της ατράκτου βρίσκονται η θέση του πιλότου με το σύστημα  στόχευσης «Shkval-B».

Ο χώρος του πιλοτηρίου είναι κατασκευασμένος από συγκολλημένες πλάκες ατσαλιού (χάλυβα) και αλουμινίου που προσφέρουν προστασία από βολίδες των 12,7 mm  και από θραύσματα βλημάτων μέχρι 23 mm. Το αλεξίνεμο  είναι αλεξίσφαιρο και επίπεδο, θωρακισμένο γυαλί μεγάλου πάχους συνθέτει επίσης το διαφανές τμήμα του αλεξινέμιου. Για καλύτερη ορατότητα προς τα πίσω πάνω τοποθετήθηκε καθρέφτης οπίσθιας όψης.

Το οπίσθιο τμήμα της ατράκτου απαρτίζεται:  από μεσαία, εμπρόσθια και οπίσθια δεξαμενή καύσιμου. Οι δεξαμενές καυσίμων που βρίσκονται στο κέντρο του Ε/Π  είναι αυτοσφραγιζόμενες  και  αντέχουν πλήγματα βλημάτων των μέχρι 20 mm. 
Επίσης στο μεσαίο τμήμα της δομής έχει  εγκατασταθεί ένα μονόκαννο πυροβόλο τύπου 2Α42 των 30 mm.

Πτέρυγα

Πρόκειται για μια πτέρυγα με εμπροσθόκλιση αλλά χωρίς δίεδρο γωνία. Το εκπέτασμα της πτέρυγας ανέρχεται σε 7,3 m  και φέρει συνολικά τέσσερα σημεία ανάρτησης φορτίου (δυο σημεία ανάρτησης φορτίου σε κάθε ημιπτερυγα) και παρέχουν την μεταφορά ποικιλίας οπλισμού και  εξωτερικών δεξαμενών καυσίμων. Ένα τμήμα του κάθε πυλώνα μπορεί να κλίνει προς τα κάτω κατά 10ο.  Επίσης τα ακροπτερύγια φέρουν ατρακτίδια εκτοξευτων αεροφύλλων ή παραπλανητικών φωτοβολίδων. Λόγω σχήματος των ατρακτιδίων, αυτά παρέχουν σημαντική βελτίωση στην αεροδυναμική συμπεριφορά της πτέρυγας έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει την άντωση.

Ουραίο πτέρωμα

Έχει κάθετο σταθερό, οριζόντιο σταθερό με αρνητική γωνία κάμπερ για την εξουδετέρωση του φαινομένου ανύψωσης του ρύγχους σε υψηλές ταχύτητες.  

Σύστημα Προσγείωσης
Το σύστημα προσγείωσης είναι τριών σημείων, ανασυρόμενο, με κατευθυνόμενο δίδυμο μπροστινό τροχό (Steering)  διαστάσεων 400 x 150 mm. Το μεταξόνιο είναι στα 4,911 μέτρα και το μετατρόχιο στα 2,600 μέτρα. Τα κύρια σκέλη ανασύρονται προς τα πίσω και διαθέτουν σύστημα πέδησης ενώ οι τροχοί του είναι μεγάλων διαστάσεων (700 x 250 mm).

Το κύριο στροφείο αποτελείται από διπλό ομοαξονικό αντιπεριστρεφόμενο δίδυμο στροφείο ( 3 x 2 πτέρυγες),  με εύκαμπτο σύνδεσμο και υδραυλική απορρόφηση κραδασμών. Διαθέτει προειδοποίηση για εμφάνιση ρωγμών και παρέχει πλήρη λειτουργία ακόμα και αν οι πτέρυγες έχουν δεχτεί πυρά από βολίδες των 12,7 mm  και από θραύσματα βλημάτων μέχρι 20 mm. 

Το Ka-50 προωθείται από δύο στροβιλοκινητήρες τύπου TV3-117VMA με μέγιστη ισχύ 2200 h.p. ο κάθε ένας. Η ειδική κατανάλωση καύσιμου στα 137 g/h.p.*hr (κατάσταση μέγιστης ισχύς), με διαστάσεις κινητήρα 2055 x 650 x 728 mm.  Διαθέτουν προστασία από τη σκόνη και είναι τοποθετημένοι σε ξεχωριστούς θύλακες στο επάνω κεντρικό τμήμα της ατράκτου. Εκεί επίσης βρίσκεται και το βοηθητικό ηλεκτροπαραγωγό στοιχείο (APU) τύπου AΙ-9V. Για περιορισμό της υπογραφής IR φέρει  προστατευτικά καλύμματα  στα ακροφύσια εξαγωγής των καυσαερίων. Ο κινητήρας TV3-117VMA είναι τύπου αεροστρόβιλου ελευθέρας ισχύος. Η διάταξη του συμπιεστή αποτελείται από ένα αξονικό-φυγοκεντρικό (στροφείο) συμπιεστή. Ο συμπιεστής περιλαμβάνει 12 βαθμίδες πτερύγιων,  με μεταβλητά οδηγά πτερύγια εισαγωγής και 4 βαθμίδες με κινούμενα πτερύγια στην πρώτη βαθμίδα του συμπιεστή, εξωτερικού περιβλήματος με δακτυλιοειδή θάλαμο καύσης.
Το σύστημα λιπάνσεως κινητήρα είναι πλήρως αυτόματο στη λειτουργία του και παρέχει λίπανση στους οδοντωτούς τροχούς, και τριβείς του κινητήρα.
Το σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου περιλαμβάνει δυο κύριες δεξαμενές καύσιμου και έχει τη δυνατότητα να φέρει 4 εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων. Η εμπρόσθια δεξαμενή τροφοδοτεί με καύσιμο τον αριστερό κινητήρα, ενώ η οπίσθια δεξαμενή καύσιμου τροφοδοτεί το δεξιό κινητήρα και το APU. Όταν πρόκειται για κατάσταση έκτακτης ανάγκης οι κινητήρες τροφοδοτούνται με καύσιμο από οποιαδήποτε δεξαμενή.  Οι δεξαμενές είναι εξαιρετικής αντοχής στις συγκρούσεις και αντέχουν πλήγματα βολίδων των 20 mm ενώ είναι αυτοσφραγιζόμενες. 

Το σύστημα μετάδοσης της κίνησης περιλαμβάνει το κύριο κιβώτιο VR-80 και δυο ενδιάμεσα κιβώτια μετάδοσης κίνησης PVP-800.

Το υδραυλικό σύστημα είναι διπλό για προστασία ενώ υπάρχει και σύστημα ανάγκης. Το βασικό υδραυλικό σύστημα είναι για τον έλεγχο του Ε/Π  ενώ το βοηθητικό για το σύστημα προσγείωσης. 

Το σύστημα έλεγχου πτήσεως παρέχει τον έλεγχο του Ε/Π κατά τον εγκάρσιο και διαμήκη άξονα και για τον έλεγχο της κατεύθυνσης Ε/Π και του κύριου στροφείου.

Τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα τροφοδοτούνται κατά περίπτωση από συνεχές ρεύμα 27V που παράγεται από γεννήτρια Σ.Ρ. και από συσσωρευτές, καθώς και από τριφασικό (115ν) που παράγουν οι γεννήτριες Ε.Ρ.

Εκτινασσόμενο κάθισμα:  Πρόκειται για το πιό πρωτοποριακό σύστημα εκτίναξης που τοποθετήθηκε ποτέ σε Ε/Π. Διαθέτει το εκτινασσόμενο κάθισμα Κ-37-800 της Zvezda με δυνατότητα «μηδενικού ύψους και μηδενικής  ταχύτητας». Η εκτίναξη μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ταχύτητες από  0-350 km/h , σε ύψη από 0 έως 6500 m. 
Η διαδικασία της εκτίναξης στην αρχική της φάση: τα έξι πτερύγια του στροφείου αποχωρίζονται με την βοήθεια εκρηκτικών μηχανισμών που φέρουν, σε δεύτερη φάση ακολουθεί η εκτίναξη της καλύπτρας και ακολουθεί σε μηδενικό χρόνο το εκτινασσόμενο κάθισμα.

Ηλεκτρονικός/ ηλεκτρο-οπτικός εξοπλισμός  «Καρδιά» του εξοπλισμού αυτού του Ε/Π είναι, τα συνεργαζόμενα συστήματα ναυτιλίας PrPNK-80 «Rubikon» (Κ-041) και στόχευσης «Shkval-V». Το πρώτο περιλαμβάνει τέσσερις συνολικά συνεργαζόμενους υπολογιστές τύπου BCVM 20-751 (διαχειρίζονται τα στοιχεία της αποστολής, ναυτιλίας,  την πρόσκτηση και την παρακολούθηση του στόχου) και ένα υπολογιστή BCVM 80-30201 (παρέχει των έλεγχο οπλισμού).  Σύστημα στόχευσης «Shkval-V» που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό, την πρόσκτηση και την παρακολούθηση του στόχου, καθώς και την κατεύθυνση των όπλων.  Η τηλεοπτική κάμερα έχει τόξο κίνησης της τηλεοπτικής κεφαλής 15/-80 μοίρες στο κατακόρυφο και ±35ο αριστερά και δεξιά στον οριζόντιο επίπεδο.   Μέρος του συστήματος «Shkval-V»  αποτελεί και το σκοπευτικό επί κράνους τύπου «Obzor-800» του πιλότου που βοηθά στην κατάδειξη στόχων.

Ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός αποτελείται από ασύρματους FM R-868 και R-800L1 βραχέων κυμάτων  και συσκευή επικοινωνίας Almaz-UP-48. Διαθέτει επίσης καταγραφέα στοιχείων (μαύρο κουτί) και σύστημα καταγραφής εσωτερικής ομιλίας P-503B. 

Σύστημα αυτοπροστασίας. Το σύστημα περιλαμβάνει ένα δείκτη προειδοποίησης  τύπου L-140 «Otklik» που παρέχει πληροφορίες διόπτευσης και τύπου της απειλής και ατρακτίδια  εκτόξευσης αεροφύλλων / παραπλανητικών φωτοβολίδων στα ακροπτερύγια. 
Για μεταφορά φορτίων το Ε/Π διαθέτει και εξωτερική ανάρτηση για μεταφορά φορτίου μέχρι 3000 kg έκτος αυτού μπορεί να μεταφέρει και φορτίο σε ειδικά διαμορφωμένα ατρακτίδια σε εξωτερικούς φορείς οπλισμού.

Ka-50 © Konstantinos Panitsidis

Οπλισμός. Τον σταθερό οπλισμό του αεροσκάφους αποτελεί  το μονόκαννο πυροβόλο, 2Α42 των 30 mm τοποθετημένο σε πυργίσκο στο δεξιό πλευρό της ατράκτου. Η ταχυβολία του πυροβόλου φτάνει τα 350 ή 550-600  βλ./λεπτό με δυνατότητα επιλογής του ρυθμού βολής και του είδους βλήματος (αντιαρματικού ή εκρηκτικού) ενώ υπάρχει διαθέσιμο απόθεμα 500 βλημάτων, αποθηκευμένα σε δυο κάνιστρα των 240 αντιαρματικού τύπου και 230 εκρηκτικού τύπου Στους τέσσερις πτερυγικούς πυλώνες BD3-UV το Ε/Π μπορεί να μεταφέρει μεγάλη ποικιλία οπλισμού. 

Το Ε/Π μπορεί ακόμη να μεταφέρει κάτω από τις πτέρυγες και τα ατρακτίδια UPK-23-250  (με πυροβόλο CSh-23L των 23 mm με 250 βλήματα). Μεταφορά τεσσάρων καλάθων ρουκετών τύπου B-8V20A (έως 20 ρουκέτες S-8 των 80 mm) ή B-13L5 ( από 5 ρουκέτες S-13 των 122 mm). Οι αντιαρματικές ικανότητες του Ε/Π, βασίζονται στον πύραυλο 9Α4172 «Vikhr» με καθοδήγηση μέσω λέιζερ.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Ka-50