Φωτογραφία © Sukhoi Company (JSC) / www.redstar.gr

 Τεχνικά χαρακτηριστικά      Φωτογραφίες      Video 

PAKFA - Advanced Fron-Line Aviation Complex «Προηγμένο Σύστημα Αεροπορίας Μετώπου»

Μετά από καθυστέρηση πολλών ετών και αφού ξεπεράστηκαν τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που η κατάρρευση της σοβιετικής Ένωσης στις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχε δημιουργήσει, η  ρωσική Αεροπορική βιομηχανία κατάφερε να δημιουργήσει ένα νέο μαχητικό πολλαπλών ρόλων αντάξιο αν όχι ανώτερο των μαχητικών της δύσης. Βασικός στόχος της ρωσικής αεροπορικής βιομηχανίας δεν ήταν μόνο η ανάπτυξη ενός νέου μαχητικού που θα αντικαθιστούσε τα παλαιά σοβιετικής σχεδίασης και ανάπτυξης μαχητικά, αλλά και η διατήρηση των δυνατοτήτων της ρωσικής πολεμικής βιομηχανίας να μπορεί να σχεδιάζει και να κατασκευάζει νέα σύγχρονα μαχητικά, εφάμιλλα αυτών που οι δυτικές χώρες αναπτύσσουν.  Ακολουθώντας το σοβιετικού τύπου σύστημα ονομασίας των νέων οπλικών συστημάτων, η επίσημη ονομασία που δόθηκε στο νέο ρωσικό σχέδιο είναι «Προηγμένο Σύστημα Αεροπορίας Μετώπου» (ενώ η ονομασία της Sukhoi, Τ-50). Το νέο ρωσικό μαχητικό πέμπτης γενιάς μετά από μία περίοδο σχεδίασης και ανάπτυξης που διήρκησε 10 χρόνια, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση, στις 29 Ιανουαρίου του 2010 με χειριστή-δοκιμαστή τον Σεργκέϊ Μπογκντάν. Ήταν μία ιστορική πτήση διάρκειας περίπου 45 λεπτών στην βάση Κομσομόλσκ-να-Αμούρε στη ρωσική ’πω Ανατολή, προκειμένου να ελεγχθεί η λειτουργία των συστημάτων του. Η πρώτη αυτή πτήση χαρακτηρίσθηκε επιτυχής από τους υπεύθυνους του προγράμματος.

Το πρόγραμμα πτητικών δοκιμών

Παρθενική πτήση του PAKFA, στις 29 Ιανουαρίου 2010  (© KNAAPO)

Πρωτότυπα

Δομή και αεροδυναμικά χαρακτηριστικά: PAK FA (T-50) © Κων/νος Πανιτσίδης

Η αεροδυναμική διαμόρφωση του PAK-FA έχει βάση την «Τριγωνική» πτέρυγα σε συνδυασμό με τα «κανάρντς» στο εμπρόσθιο μέρος, στις προεκτάσεις των LERX που αποτελούν ενιαίο τμήμα τους. Η πτέρυγα έχει γωνία βέλους 78° στο χείλος προσβολής, ενώ στο χείλος εκφυγής περίπου στις -14°. Ως υπεραντωτικες επιφάνειες διαθέτει Slats σε όλο το μήκος του χείλους προσβολής και πτερύγια καμπυλότητας. Για να μειωθεί το βάρος του PAK-FA έγινε εκτεταμένη χρήση ενισχυμένων συνθετικών υλικών σε όλη την δομή του αεροσκάφους, που το βάρος τους φθάνει σε ποσοστό 25% του κενού βάρους του αεροσκάφους και περίπου 70% στις επιφάνειες. Για την προστασία από κεραυνούς εξελίχθηκε, ειδικά για το σκάφος, ειδική επικάλυψη η οποία απορροφά την ενέργεια, ενώ επίσης παρέχει και μείωση στο συνολικό βάρος του αεροσκάφους.

Το ουραίο πτέρωμα είναι ολοκινούμενο με διαφορικό πηδάλιο ύψος-βάθους και δυο ολοκινούμενα κάθετα σταθερά, μικρών διαστάσεων με μια κλίση προς τα έξω περίπου 26% με σκοπό την μείωση του ίχνους του αεροσκάφους στα εχθρικά ραντάρ. Τα δυο κάθετα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως αερόφρενο. Στις βάσεις του σταθερού καθέτου υπάρχουν δυο εισαγωγές μικρών διαστάσεων για την ψύξη του εξοπλισμού. Οι εισαγωγές αέρος του κινητήρα είναι ρυθμιζόμενες, τοποθετημένες στο κάτω μέρος της ατράκτου, ενώ οι κινητήρες είναι τοποθετημένοι σε μεγάλη μεταξύ τους απόσταση. Ανάμεσά τους βρίσκονται δυο μεγάλες εσωτερικές αποθήκες οπλισμού. Στην βάση της πτέρυγας υπάρχουν ειδικά ατρακτίδια τα οποία μεταφέρουν εσωτερικά τον οπλισμό. Το σύστημα προσγείωσης (είναι ανάλογο των εκδόσεων Su-27) είναι ανασυρόμενο με διπλό τροχό στο ριναίο σκέλος, εφοδιασμένο με αρθρωτούς λασπωτήρες (680 x 260 χλστ) και μονό τροχό με μεγάλη διάμετρο (1.050 x 365 χλστ) στα κύρια σκέλη. Το μεταξόνιο είναι στα 6,00 μέτρα και το μετατρόχιο στα 5,00 μέτρα περίπου. Η μεγάλη διάμετρος του κύριου σκέλους μαρτυρεί ότι το αεροσκάφος μπορεί να επιχειρεί και από πρόχειρους διαδρόμους ενώ ισχυρά φρένα και ένα διπλό αλεξίπτωτο πέδησης συμπληρώνουν το σύστημα. 

Η καλύπτρα του αεροσκάφους φέρει ένα πλαίσιο ενίσχυσης, που όμως μειώνει την ορατότητα προς τα πίσω (σ.σ. προφανώς η καλύπτρα θα επανασχεδιαστεί, εντούτοις όλη αυτή η διάταξη μαρτυρεί ότι το σκάφος θα εκτελεί και αποστολές κρούσης). 

Ο θάλαμος διακυβέρνησης είναι πλήρως ψηφιακός (e-cockpit) και σε αρκετό βαθμό ίδιος με εκείνον του Su-35BM, εξοπλισμένος με δυο μεγάλες έγχρωμες οθόνες πολλαπλών λειτουργιών των 15 ιντσών τύπου LCD. Ο πιλότος του PAK-FA θα διαθέτει επίσης σκοπευτικό επί κράνους, ενώ στον εξοπλισμό θα περιλαμβάνεται και ένα σύστημα για την καταγραφή της φυσικής κατάστασης του πιλότου.

 Εκτινασσόμενο κάθισμα τύπου Κ-36D-5 της εταιρείας Zvezda. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του το κάνουν ένα από τα καλύτερα εκτινασσόμενα καθίσματα σε παγκόσμια κλίμακα © K. Πανιτσίδης

 

KAB-500-OD: KAB-500S-E (KAB-500 Kr (OD))
Κατευθυνόμενη αεροπορική βόμβα  με καθοδήγηση μέσω του δορυφορικού συμπλέγματος ναυτιλίας GLONASS και εξελίχθηκε με τις προδιαγραφές fire-and-forget.
Χρησιμοποιούνται για την προσβολή ενισχυμένων στόχων (ενισχυμένα κτήρια, καταφύγια αεροσκαφών κ.ά.), αλλά και διαδρόμων προσγείωσης.

KAB-1500Kr / KAB-1500 LG-F (OD, PR)-E:  Κατευθυνόμενες αεροπορικές βόμβες βάρους 1.500 κιλών. Χρησιμοποιούνται για την προσβολή ενισχυμένων στόχων (ενισχυμένα κτήρια, καταφύγια αεροσκαφών κ.ά.), αλλά και διαδρόμων προσγείωσης.
Ανάλογα με την έκδοσή της, είναι εφοδιασμένη με ένα ή δύο συστήματα καθοδήγησης: ημιενεργή καθοδήγηση μέσω λέιζερ ή με καθοδήγηση μέσω ΤV.

Τυπική διαμόρφωση οπλισμού PAKFA

Kh-38ME / Kh-58UShKE / Kh-59MK (MK2 - Βλήμα αυξημένης εμβελείας) © K. Πανιτσίδης

Kh-38ME: Οι εκδόσεις των βλημάτων X-38MLE, X-38MAE, X-38MTE και X-38 MKE προορίζονται κυρίως για προσβολή θωρακισμένων, ή μη επίγειων στόχων καθώς και στόχων επιφάνειας σε παράκτιες περιοχές.

Kh-58UShKE: Βλήμα αντι-ραντάρ Χ-58 UShKE με παθητική καθοδήγηση, με αισθητήρα ευρέως φάσματος και με ικανότητα να βάλλει κατά στόχων ευκαιρίας και προγραμματισμένων στόχων, ενώ οι μικρές διαστάσεις,  του παρέχουν την δυνατότητα μεταφοράς του στις εσωτερικές αποθήκες οπλισμού και σε εξωτερικές αναρτήσεις. Το βλήμα εξ`αρχής σχεδιάστηκε με την τεχνική fire and forget.

Kh-59MK (MK2): Το βλήμα προορίζεται για την προσβολή πλοίων επιφανείας με εμβέλεια εγκλωβισμού στόχου με διατομή ραντάρ RCS>300 m2 (από ταχύπλοο μέχρι cruiser), σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες (νύκτα-μέρα).

Η τεχνολογία stealth του PAK-FA

Το χαμηλό προφίλ των νέων αεροσκαφών χάρις στα χαρακτηριστικά stealth που ενσωματώνουν είναι μια από τις κύριες προϋποθέσεις για την επιβίωση ενός μαχητικού πέμπτης γενιάς στο σύγχρονο αεροπορικό πεδίο της μάχης. Για την επίτευξη αυτών των ιδιοτήτων οι κατασκευαστές του PAK-FA έκαναν εκτεταμένη χρήση προηγμένων κραμάτων και συνθετικών υλικών στην κατασκευή τους, χρησιμοποιούν σύγχρονα συστήματα ελέγχου πτήσης, προηγμένο προωθητικό σύστημα, και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Όλα αυτά μαζί με τη χρήση υλικών που απορροφούν τα ραδιοκύματα, δίνουν πολύ μικρό ίχνος του αεροσκάφους στα ραντάρ. Επίσης ένας άλλος βασικός παράγοντας είναι η δυνατότητα του σκάφους να πετά υπερηχητικά χωρίς μετάκαυση, με συνέπεια  την εξοικονόμηση καυσίμων και την μείωση του υπέρυθρου ίχνους του. Όσον αφορά την απόλυτη εξαφάνιση του RCS του PAK-FA αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί καθότι πάντα θα υπάρχει ένα σήμα ή ίχνος που θα αντανακλάται από το αεροσκάφος και θα  επιστρέφει στην πηγή. Κατά κανόνα η μείωση του RCS ενός μαχητικού stealthσκόπιμα γίνεται κάτω και στο εμπρόσθιο ημισφαίριο σε σχέση με το οπίσθιο ημισφαίριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω μέτρα περιορίζουν την εμβέλεια εντοπισμού του PAK-FA από ραντάρ. Εντούτοις όμως, τα πρώτα σχέδια του νέου ρωσικού δικινητήριου μαχητικού, παρουσιάζουν ένα αεροσκάφος με αεροδυναμική και δομική σχεδίαση με κανόνες stealth. Τα σημεία της σχεδίασης που ξεχωρίζουμε στο PAK-FAείναι η αεροδυναμική διαμόρφωση στο ρύγχος, τα κινούμενα LERX και τα μικρά ολοκινούμενα κάθετα σταθερά του (τα οποία εφαρμοστήκαν για πρώτη φορά σε ένα μαχητικό) καθώς και άλλα συστήματα περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο σημαντικά την  ανακλώμενη εκπομπή στα αντίπαλα ραντάρ (ειδικά στην μείωση της μετωπικής RCS). 
Λίγα είναι γνωστά σε τι επίπεδο βρίσκεται η Ρωσία σχετικά με τεχνολογίες Χαμηλής Παρατηρησιμότητας (LO) και παραμένουν άγνωστα με βαθμό TOPSECRET. Με αυτόν το τομέα ασχολείται, σχεδόν αποκλειστικά, το Ινστιτούτο Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Ηλεκτρομαγνητικής της Ρωσίας. Κατά καιρούς όμως, κάποιες πληροφορίες βλέπουν την δημοσιότητα μιλώντας για εντυπωσιακά αποτελέσματα. Επίσης το ίδρυμα ανάπτυξε ειδικά κράματα επικαλύψεων, με σιδηρομαγνητικό υλικό απορρόφησης ακτινοβολιών ραντάρ, ειδικές επικάλυψης για τα αλεξήμενο για την μείωση της αντανάκλασης κυμάτων, ανθεκτικά στρώματα επικαλύψεως τα οποία κατακρατούν τα κύματα ραδιοσυχνοτήτων και συστήματα τεχνολογίας «stealthπλάσματος». Το τελευταίο έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των RSC κατά περίπου 20dB. Πολλά από τα συστήματα έχουν δοκιμαστεί με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην απόκρυψη του σκάφους. 

Δηλώσεις και αναφορές:

Την 1η Μαρτίου 2010, ο Ρώσος πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν επισκέφθηκε το Σχεδιαστικό γραφείο Sukhoi. Κατά την διάρκεια της επίσκεψης, ο επικεφαλής του προγράμματος PAK-FA  A.N. Davidenko είπε: « Τα αεροσκάφη τέταρτης γενιάς, όπως τα Su-27 και F-15 έχουν ίχνος της τάξης ~12m2, και μαχητικά όπως το F-22 (αεροσκάφος πέμπτης γενιάς) - 0,3-0,4 m2 . Έχουμε  παρόμοιες απαιτήσεις για την μείωση του RCS του νέου ρωσικού μαχητικού».

Πάντως δείγματα του έργου των Ρώσων επιστημόνων που εργάστηκαν πάνω στην μελέτη της τεχνολογίας stealth, παρουσιάστηκαν σε άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε το 2003 στο «Δελτίο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών» Τόμος 73, No9, σελ. 848 με τίτλο «Θεμελιώδη και εφαρμοσμένα προβλήματα – τεχνολογίας stealth». Σύμφωνα με πληροφορίες το συγκεκριμένο δημοσίευμα στηρίζεται στην επιστημονική έκθεση η οποία είχε κατατεθεί στο προεδρείο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (ΡΑΕ) από τους διακεκριμένους επιστήμονες PogosyanMihaelAslanovich και AndreiLagar’kov. Πιο συγκεκριμένα οι συγγραφείς της εν λόγω μελέτης, PogosyanMihaelAslanovich – επίσημο μέλος της ΡΑΕ, και Διευθυντής της Sukhoi, και ο AndreiLagar’kov - επίσημο μέλος της ΡΑΕ, Διευθυντής του Ινστιτούτο Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Ηλεκτροδυναμικής - Ινστιτούτο για Yψηλών Θερμοκρασιών, αξιολογούν και προσδιορίζουν τα επίπεδα των RCS για τα μαχητικά πέμπτης γενιάς. Σύμφωνα με την μελέτη «Αν στη δεκαετία του ’80 τα αεροσκάφη, όπως το F-15 έχουν περίπου 10 m2 RCS, τότε στα εκσυγχρονισμένα αεροσκάφη με διάφορες τροποποιήσεις συστημάτων, το RCSείναι κατά πολύ μικρότερο και ανέρχεται στο 1-1,5 m2, ενώ για τα πέμπτης γενιάς (F-22 και F-35) μόλις 0,3 m2.»

Με βάση δηλώσεις Δυτικών αναλυτών, το RCS για το F-22 Raptor είναι ~0,0001 m2, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις δηλώσεις και  εκτιμήσεις των Ρώσων ειδικών. Αυτό ίσως ωφελείται στα απόρρητα και πραγματικά στοιχεία για το RCS των αεροσκαφών, και δεν αποκλείεται ότι μπορεί να είναι πολύ χαμηλή τιμή (από την πλευρά των Δυτικών) και μεγάλη τιμή (από την πλευρά των Ρώσων). Τα συμπεράσματα δικά σας.

T-50 VerSus F-22 A Raptor

Στις αρχές του 2010, το PAK-FA (T-50) πραγματοποιεί την επίσημη εμφάνισή του και την παρθενική πτήση του. Η πτητική δοκιμή του νέου αεροσκάφους περατώθηκε επιτυχώς. Το αεροσκάφος μετέπειτα μεταφέρθηκε στο κέντρο πτητικών δοκιμών στο Zhukovsky, ενώ για τη δοκιμή των δυνατοτήτων των οπλικών συστημάτων του θα μεταφερθεί αργότερα στο πεδίο δοκιμών στο Akhtubinsk. Η εμφάνιση του PAK-FA, δεν πέρασε απαρατήρητη, και με καθυστέρηση αρκετών ετών οι δυτικοί αναλυτές τελικά πιστεύουν ότι η Ρωσία έχει ένα αντίδοτο στο μέχρι σήμερα μονοπώλιο του αμερικανικού F-22 Raptor. Η σχεδίαση και η ανάπτυξη ενός νέου ρωσικού μαχητικού πέμπτης γενιάς ξεκίνησε στις αρχές του 1980 με την άμεση συνεργασία της ρωσικής Αεροπορίας με τα πιο έμπειρα σχεδιαστικά γραφεία της τότε ΕΣΣΔ, των γραφείων Mikoyan και Sukhoi. Το 1989 όμως με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, τα περισσότερα από τα προγράμματα νέων μαχητικών πέρασαν σε δεύτερη μοίρα λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης όπως και το σύνολο των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η «επιστροφή» της ρωσικής αεροναυτικής βιομηχανίας στην ανάπτυξη μαχητικών και πιο συγκεκριμένα 5ης γενιάς έγινε μόλις το 2002. Στο σχετικό διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε για την ανάπτυξη του PAK-FA νικητής ανακηρύχτηκε η εταιρεία Sukhoi. Το νέο αεροσκάφος έχει σχεδιαστεί εξ’ αρχής με κανόνες τεχνολογίας stealth. Το Τ-50 σχεδιάστηκε ώστε να είναι σε θέση να εκτελεί αποστολές υπό ακραίες καιρικές συνθήκες, και να πραγματοποιεί ακραίους ελιγμούς στην εναερία μάχη. Το αεροσκάφος μπορεί να απογειωθεί και να προσγειωθεί σε μικρούς διαδρόμους των 300-400 μέτρων.  Το Τ-50 είναι το πρώτο ρωσικό μαχητικό που είναι σχεδιασμένο εξ`αρχής με την χρήση Η/Υ, δηλαδή όλα τα σχέδια είναι σε ηλεκτρονική μορφή (ψηφιακή). Σύμφωνα με τους ειδικούς αναλυτές, είναι ακόμα νωρίς να προσδιοριστούν οι ικανότητες του PAK-FA,  πριν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα  δοκιμών, κατά κύριο λόγο οι δοκιμές στο προωθητικό σύστημα και στα οπλικά συστήματα.

F-22 Raptor – μαχητικό πέμπτης γενιάς πολλαπλού ρόλου, αναπτύχθηκε από την κοινοπραξία των εταιρειών Lockheed Martin – Boeing και General Dynamics. Είναι το μοναδικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς που είναι σε υπηρεσία και το πιο ακριβό μαχητικό στον κόσμο. Το αεροσκάφος σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε για να πραγματοποιεί αποστολές ως τακτικό μαχητικό με κύριο ρόλο του την επίτευξη εναέριας υπεροχής, ενώ διαθέτει περιορισμένες δυνατότητες σε αποστολές κρούσης. Οι εξελίξεις όμως στον τομέα του αεροπορικού πολέμου ανάγκασαν την αμερικανική Αεροπορία να επανεξετάσει το πρόγραμμα και να αυξήσει τις δυνατότητές του  F-22 Raptor ώστε να μπορεί να μετατραπεί σε αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων. Ωστόσο, το 1993, το αεροσκάφος επανασχεδιάστηκε υπό το πρίσμα των νέων απαιτήσεων με αυξημένες ικανότητες στην κρούση (ως και βομβαρδιστικό). Τα κύρια χαρακτηριστικά του σκάφους είναι η σχεδίαση stealth, εσωτερική αποθήκη οπλών, ικανότητα πτήσης χωρίς μετακαυση, φέρει ραντάρ τεχνολογίας AESA (ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης) και ακροφύσια κατευθυνόμενης ώσης. Όλα τα F-22 που ανήκουν στην USAF εκτελούν αποστολές με κύρια αποστολή την επίτευξη εναερίας υπεροχής.  Η παραγωγή ανέρχεται μέχρι σήμερα σε 145 αεροσκάφη, ενώ αρχικά προβλεπόταν η αγορά 188 αεροσκαφών μέχρι το 2011. Η παραγωγή του F-22Α Raptor βρίσκεται ήδη σε φάση τερματισμού. Κατά την περίοδο 2011-2015 έχει προγραμματιστεί ο εκσυγχρονισμός όλων των F-22A, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε αποστολές βομβαρδισμού και να πραγματοποιούν αποστολές εναερίας αναγνώρισης.  Επιπλέον, στο μέλλον εξετάζεται η εγκατάσταση στο αεροσκάφος ειδικού εξοπλισμού για τον έλεγχο μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAV, UCAV) ώστε το αεροσκάφος να μπορεί να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικότητα ισχυρά προστατευμένους στόχους και εχθρικές αεράμυνες. Το πρόγραμμα  αναβάθμισης του F-22A περιλαμβάνει την εγκατάσταση ενός καινούργιου ραντάρ AESA με ικανότητα διαχείρισης όπλων αέρος-επιφανείας κ.λ.π. Μέχρι το 2013, σύμφωνα με το πρόγραμμα αναβάθμισης θα έχει αυξηθεί η ικανότητα του F-22 να μπορεί να πραγματοποιεί αποστολές καταστολής ή καταστροφής της αντίπαλης αεράμυνας, χωρίς το αεροσκάφος να χρειάζεται να εισέλθει σε αυτή, αλλά και η ικανότητα του να καταρρίπτει εναέριους στόχους που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα. Τέλος το 2015, σχεδιάζεται η εγκατάσταση στο  F-22A πολύπλοκου εξοπλισμό τεχνητής νοημοσύνης ο οποίος θα συμβάλει στην αύξηση της δυνατότητας αναγνώρισης, επιτήρησης εναερίου χώρου καθώς και στόχων στο εδάφους.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Το μαχητικό PAK-FA σχεδιάστηκε ως μια απάντηση στα αμερικανικά αεροσκάφη F-22 Raptor. Από τα τεχνικά χαρακτηριστικά του συμπεραίνουμε ότι είναι ανώτερο σε ορισμένους τομείς από τα αντίστοιχα δυτικής προελεύσεως. Το PAK-FA έχει ολοκληρώσει με επιτυχία δεκάδες δοκιμαστικές πτήσεις, με την Sukhoi να σχεδιάζει και να παράγει αρχικά σε μικρή κλίμακα τα πρώτα αεροσκάφη προ-παραγωγής το 2013 (σ.σ. δυο μοίρες) ενώ το 2015 το νέο μαχητικό θα τεθεί σε μαζική παραγωγή. Από την γραμμή παραγωγής εκτιμάται ότι σε αρχική φάση θα κατασκευαστούν   250 αεροσκάφη για τη VVS, το δε εκτιμώμενο κόστος ανά μονάδα ανέρχεται 100 εκατομμύρια δολάρια. 

Εκτός από την ένταξή του στο οπλοστάσιο της Ρωσίας το PAK-FA έχει και ήδη καταφέρει μία εξαγωγική επιτυχία, με τη συμμετοχή του ως αναπτυξιακού πρωτότυπου στο πρόγραμμα σχεδίασης και ανάπτυξης του νέου μαχητικού (FGFA) της ινδικής Αεροπορίας. Η σύμβαση η οποία  υπεγράφη το 2008 μεταξύ των δυο πλευρών, της HAL (Hindustan Aeronautics Limited) και της JSC United Aircraft Corporation, για την απόκτηση 250 αεροσκαφών (εκ των οποίων τα 50 μονοθεσία) για λογαριασμό της ινδικής Αεροπορίας αναφέρει ότι η ινδική HAL θα είναι υπεύθυνη για την εξέλιξη των ηλεκτρονικών υποσυστημάτων του νέου μαχητικού, για το σύστημα πλοήγησης, το λογισμικό, το θάλαμο διακυβέρνησης και το σύστημα αυτοπροστασίας, με το υπόλοιπο μερίδιο της ανάπτυξης να αναλαμβάνεται από την Sukhoi. 

Επιπλέον πριν από μερικές εβδομάδες ανακοινώθηκε από την κορεατική υπηρεσία εξοπλισμών DAPA ότι η Ρωσία αποφάσισε να συμμετάσχει με το αεροσκάφος PAK-FA στο διαγωνισμό του νέου μαχητικού της Νοτίου Κορέας. Σύμφωνα με αξιωματούχο της DAPA, συνταγματάρχη Wi Jong-seong, η ρωσική εταιρεία Sukhoi εξέφρασε επίσημα το ενδιαφέρον της για τη συμμετοχή της στον κορεατικό διαγωνισμό με το PAK-FA.

ΣΧΕΔΙΟ ΤΡΙΩΝ ΟΨΕΩΝ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Su-57 (PAKFA, T-50)