
Η ανάπτυξη του F-1C ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του '60, από την Dassault Aviation, που κατάφερε να σχεδιάσει ένα αεροσκάφος διπλού ρόλου «αναχαίτισης και κρούσης» ικανοποιώντας έτσι την Γαλλική Πολεμική Αεροπορία. Το σκάφος αυτό δεν έμοιαζε με τα γνωστά της Dassault τα «δελταπτέρυγα», αντιθέτως, έφερε τραπεζοειδή πτέρυγα συμβατικής σχεδίασης για την εποχή του.
Στις 23 Ιουνίου 1966 πέταξε το πρωτότυπο Mirage. Στην τέταρτη δοκιμαστική πτήση το αεροσκάφος ξεπέρασε το φράγμα του ήχου. Οι πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις έδειξαν ικανοποιητικές επιδόσεις σε σύγκριση με τά Mirage III και Mirage III-V. Μετά από πολύωρες δοκιμαστικές πτήσεις, το πρωτότυπο αεροσκάφος καταστράφηκε ολοσχερώς στις 18 Μαΐου 1967 (αιτία οι δοκιμές του σκάφους σε υψηλές ταχύτητες).
Μετά την καταστροφή του πρωτότυπου, τον ίδιο χρόνο υπογράφεται συμβόλαιο (με την κυβέρνηση) για την κατασκευή τριών πρωτοτύπων Mirage, τα όποια ουσιαστικά αποτελούσαν τα αεροσκάφη προπαραγωγης (Νο02, 03 και 04) τα οποία πρωτοπέταξαν: το Νο02 στις 20-03-1969, το Νο03 στις 18-07-1969 και το Νο04 στις 17 Ιουνίου του 1970. Τα αεροσκάφη αυτά μετέπειτα βελτιώθηκαν δομικά και εξοπλίστηκαν με καινούργιο προωστικό σύστημα, και αποδείχθηκαν αρκετά αξιόπιστα και με αξιοσημείωτες για την εποχή του επιδόσεις. Το 1973 η Dassault είχε σχεδόν ολοκληρώσει τις δοκιμές των πρωτότυπων και το ίδιο έτος άρχισε και η παραγωγή του Mirage F1.
Η πολεμική Αεροπορία της Ελλάδας απέκτησε 40 Mirage F-1CG τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Τα αεροσκάφη αυτά εντάχθηκαν στη δύναμη της 342 ΜΠΚ και της 334 ΜΠΚ (Μοίρα Παντός Καιρού). Στην μακρόχρονη παραμονή τους στους ουρανούς της Ελλάδας (επί 28 χρόνια) αντιμετώπισαν με μεγάλη επιτυχία τους αντίπαλους. Το Mirage F1CG παρέμενε ενεργό μέχρι και το 2003 οπότε και αποσύρθηκε από τις μοίρες.
Τεχνική περιγραφή
Υπερηχητικό υψηλοπτέρυγο Α/φος «αναχαίτισης και κρούσης». Η άτρακτος φέρει κατασκευή με την τεχνική «Semi-monocoque» και αποτελείται από τρία μέρη. Το εμπρόσθιο τμήμα που περιλαμβάνει το ρύγχος με το συγκρότημα των ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ραντάρ, πιλοτήριο, φωλεά του ριναίου σκέλους προσγείωσης και το διαμέρισμα αποθήκευσης ηλεκτρονικών-τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και οι συσσωρευτές μπαταριών πίσω ακριβώς από το κοκπιτ.
Το κεντρικό τμήμα φιλοξενεί τις φωλεές των κυρίως σκελών προσγείωσης, τις εισαγωγές αέρα των κινητήρων και τους αεραγωγούς, δυο εμπρόσθιες δεξαμενές καυσίμου, ενώ στο επάνω μέρος βρίσκεται το σημείο σύνδεσης της πτέρυγας. Κάτω από της δεξαμενές καύσιμου βρίσκονται δυο πυροβόλα με αυτόνομα δοχεία τροφοδοσίας βλημάτων, τα δυο διάτρητα αερόφρενα και ο κεντρικός φορέας (ατράκτου) οπλισμού.
Τέλος, το ουραίο τμήμα στηρίζει το ουραίο κάθετο και οριζόντιο πτέρωμα ενώ ενσωματώνει την φωλεά του αλεξίπτωτου ανάσχεσης, δυο οπίσθιες δεξαμενές καυσίμου και τον κινητήρα. Οι θύλακες των κινητήρων είναι εσωτερικά προσκολλημένοι στην άτρακτο, αποτελώντας πρακτικά συνέχεια των αεραγωγών.
Πτέρυγα: Σχήμα τραπεζοειδές, με γωνία βέλους 47,5° (47,30°)στο χείλος προσβολής και η διέδρος της αρνητική 5°. Η πτέρυγα ενσωματώνει τα πηδάλια κλίσης και τα πτερύγια καμπυλότητας (flaps) διπλής σχισμής και τα δυο τμήματα Slats. Επίσης η πτέρυγα είναι εφοδιασμένη με τέσσερεις φορείς οπλισμού (από δυο σε κάθε ημιπτερυγα εκ των οποίων τα δυο στα ακροπτερύγια).
Ουραίο Πτέρωμα: Το οριζόντιο πτέρωμα είναι ολοκινούμενο διαφορικό πηδάλιο ύψος-βάθους. Το κάθετο σταθερό στην κορυφή φέρει το διηλεκτρικό πλαίσιο (που εξυπηρετούν τα συστήματα ραδιοεπικοινωνιών UHF/VHF), το σύστημα IFF (αναγνώρισης «φιλίου από εχθρικό»), κεραίες VOR/ραδιοφάρο, το πίσω φως ναυτιλίας και τον δεκτή προειδοποίησης ραντάρ (RWR).
Σύστημα προσγείωσης: Τρίκυκλο με ελεγχόμενο ριναίο σκέλος για τους ελιγμούς του αεροσκάφους στο έδαφος. Το μεταξόνιο είναι στα 5,0 μέτρα και το μετατρόχιο στα 2,50 μέτρα περίπου. Οι διαστάσεις των τροχών των κυρίων σκελών είναι 605x155 mm και των τροχών του ριναίου σκέλους είναι 360x135 mm. Τα κύρια σκέλη ανασύρονται προς τα εμπρός και το ριναίο σκέλους ανασύρεται προς τα πίσω.
Προωθητικό σύστημα: Το προωθητικό σύστημα αποτελείται από ένα στροβιλοκινητήρα μονής ροής SNECMA Atra 9K-50. Ο κινητήρας περιλαμβάνει συμπιεστή εννιά βαθμίδων, θάλαμο καύσης και ολοκινούμενο ακροφύσιο εξαγωγής κινητήρα. Το μέγιστο βάρος του κινητήρα είναι 1.850 kg, το μήκος του 5,94 m και η διάμετρος αεραγωγού 1.02 m. Η μέγιστη στατική ώση (υπό συνθήκες ISA) είναι 5.000 kg, ενώ με την χρήση της μετάκαυσης είναι 7.200 kg. Ειδική κατανάλωση καυσίμων είναι της τάξης 0,97 και 1,96 kg/kg*hour, αντίστοιχα. Η εκκίνηση του κινητήρα πραγματοποιείται από ενα turbine starter ισχύς 60 kW.
Τα καύσιμα του Mirage περιέχονται σε 4 δεξαμενές στην άτρακτο και δυο ακόμη δεξαμενές στην πτέρυγα με συνολική χωρητικότητα 4.300 λίτρων. Επιπλέον μπορεί να μεταφέρει κάτω από την άτρακτο μια εξωτερική δεξαμενή και δυο κάτω από την πτέρυγα. Ενώ οι εκδόσεις όπως Mirage F1C-200, Mirage F1CR, Mirage F1CT, Mirage F1EQ-4/ EQ-6 και οι διθέσιες έκδοσης της Γαλλικής και Ισπανικής πολεμικής αεροπορίας και ένα τμήμα των εκσυγχρονισμένων Mirage F1CE και Mirage F1EE φέρουν τον σωλήνα εναέριου ανεφοδιασμού (σταθερού τύπου). Ενώ η έκδοση του Mirage F1AZ είναι εξοπλισμένη με πτυσσόμενο σύστημα εναέριου ανεφοδιασμού.
Ηλεκτρονικός εξοπλισμός: Το Mirage είναι εξοπλισμένο με μονοπαλμικό ραντάρ Cyrano-IV ή Cyrano-IVM της Thomson-CSF, εδικό για αποστολές αέρος-αέρος, αέρος-εδάφους, για αυτόματες ή απλές επιθέσεις, ειδικά σε αποστολές αναχαίτισης. Τομέας έρευνας του ραντάρ είναι +60 μοίρες μέχρι -60 μοίρες κατά αζιμούθιο και -30 μέχρι + 30 μοίρες γωνίας προσβολής του αεροσκάφους. Μέγιστη εμβέλεια στην ανίχνευση στόχου (με RCS=2m2) υπό κανονικές συνθήκες (π.χ. δεν ενεργοποιούνται τα αντίμετρα του αντίπαλου) είναι 60 km, ενώ η εμβέλεια παρακολούθησης στόχου είναι 45 km. Η διάμετρος κεραίας είναι 0,57 m. Οι εκδόσεις Mirage F1CR και Mirage F1CT φέρουν το ραντάρ Cyrano-IVMR, με δυνατότητα για αποστολές αέρος-εδάφους για την χαρτογράφηση της περιοχής και παρέχει πληροφορίες για τα εμπόδια και την απόσταση στόχων. Η έκδοση του Mirage F1A, στη θέση του ραντάρ, είναι εξοπλισμένο με ένα αποστασιομεντο τύπου Aida 2 με εμβέλεια μέχρι και 35 km. Στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό περιλαμβάνονται συστήματα όπως Bezu Sphere της Thomson-CSF, ραδιοβοηθήματα ναυτιλίας LMT TACAN, αυτόματο πιλότο τύπου SFENA 505, δέκτη Crouzet Type 63, σύστημα IFF αναγνώρισης «φιλίου από εχθρικό» και VOR/ILS τύπου Socrat 6200. Τα ελληνικά Mirage F1 CG έφεραν ανάλογο εξοπλισμό.
Η έκδοση του Mirage F1E είναι εξοπλισμένη με συστήματα όπως το αδρανειακό σύστημα πλοήγησης SAGEN Uliss 47, το σύστημα ελέγχου πυρός της Dassult-Electronicue 182 και ILS VE-120C.
Οπλισμός: Τον σταθερό οπλισμό του αεροσκάφους αποτελούν δύο πυροβόλα DEFA 553 των 30 mm, με αναχορηγία 125 βλήματα ανά πυροβόλο. Τα Mirage F1CR και Mirage F1CT έφεραν μόνο ένα πυροβόλο αριστερά, ενώ το Mirage F1B δεν έφεραν πυροβόλα. Το μέγιστο βάρος οπλικού φορτίου ανέρχεται στα 6.200 kg.
Στους 6 πτερυγικούς πυλώνες (σύν έναν κεντρικό φορεία της ατράκτου), το αεροπλάνο μπορεί να μεταφέρει μεγάλη ποικιλία οπλισμού. Κάθε ένας έχει μεταφορική ικανότητα 1.300 κιλά (εσωτερικός πτερυγικός φορέας) ενώ οι εξωτερικοί μπορούν να μεταφέρουν έως και 1.000 κιλά (2x500) , 150 κιλά στα ακροπτερυγια και ο κεντρικός φορέας ατράκτου μέχρι 2.100 κιλά.
![]() |
Εκδόσεις: |
F.1 αεροσκάφος προπαραγωγης. |
F.1E εκσυγχρονισμένη έκδοση (με μεγαλύτερες διαστάσεις, μεγαλύτερο βάρος απογείωσης και εξοπλισμένο με καινούργια προωστικό σύστημα). |
F.1A μαχητικό βομβαρδιστικό και εκπαιδευτικό-μάχιμο αεροσκάφος, ειδική έκδοση κρούσης εξοπλισμένο με κατώτερες ηλεκτρονικές συσκευές και φέρει μια επιπλέον δεξαμενή καυσίμου (κατασκευάζεται κατόπιν αδείας από την Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία). |
F.1B/D διθέσιο εκπαιδευτικό αεροσκάφος. |
F.1C μαχητικό παντός καιρού και με δυτερεύοντα επιθετικό ρολό. |
F.1CR αναγνωριστική έκδοση |
F1.C-200/F.CR-200 μαχητικό μεγάλης εμβέλειας, φέρει σύστημα εναέριου ανεφοδιασμού. |
F.1CT εκσυγχρονισμένη έκδοση (φέρει καινούργιο σύστημα ελέγχου πυρός). |
Σχέδιο τριών όψεων
Τεχνικά χαρακτηριστικά
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ | Avions Marcel Dassault |
ΧΩΡΑ | Γαλλία |
ΤΥΠΟΣ | Μαχητικό πολλαπλών ρόλων |
ΠΛΗΡΩΜΑ | 1, άτομo |
ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ | Ένας στροβιλοκινητήρας, Snecma Atar9K-50 |
Μέγιστη ώση, kgf | 1x7.200 |
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ | |
Μήκος, m
|
15,20 |
Ύψος αεροσκάφους, m
|
4,50 |
Εκπέτασμα πτέρυγας, m
|
9,32 |
Επιφάνεια πτέρυγας, m2
|
25,00 |
ΒΑΡΗ | |
Μέγιστο βάρος απογείωσης, kg | 16.200 |
Κανονικό βάρος απογείωσης, kg | - |
Βάρος κενό, kg | 7.400 |
Εσωτερικά μεταφερόμενα καύσιμα, kg | - |
Βάρος οπλικού φορτίου, kg | 4.000 |
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ | |
Μέγιστη ταχύτητα σε μεγάλο ύψος (11.000 m), km/h | 2.720 |
Μέγιστη ταχύτητα σε μικρό ύψος, km/h | 1.470 |
Όρια φόρτισης, g
|
-
|
Βαθμός ανόδου, m/min
|
12.600
|
Επιχειρησιακή οροφή, m | 18.500 έως 20.000 |
Εμβέλεια, km | 3.300 |
Ακτίνα δράσης, km | 800 |
ΟΠΛΙΣΜΟΣ | Δυο πυροβόλα DEFA 553 των 30 mm, με 2x135 βλήματα. Φορείς μεταφοράς οπλισμού 7. Δυνατότητα μεταφοράς βλημάτων αέρας-αέρος Matra 550 Magic, Matra Super 530 (μέσου βεληνεκούς ). Βλήματα αέρος-εδάφους AS.30, AS.30L ή AS-37 Martel. Αεροπορική βόμβα BLG66 Belouga ή βόμβες των 400, 250, 125 kg η 1.000 kg ή ΒΑΡ-100 (ΒΑΡ-120 βόμβα ενάντιων αυτοκινούμενων στόχων). Ατρακτιδιo πυροβόλων Dassault CC421 των 30 mm DEFA. Εκτοξευτης ρουκετών των 18 ή 36 πυραυλων. |
Φωτογραφίες Mirage F1CG
Dassault-Breguet Mirage F-1CG Π.Α. Μουσείο Ιστορίας (Αθήνα)